archief

Jaarverslag Natuur Beschermings Werkgroep over 2023

Jaarverslag Natuurbeschermingswerkgroep over 2023

Het afgelopen kalenderjaar 2023 heeft de Natuurbeschermingswerkgroep (Nbwg) zich met de  volgende zaken bezig gehouden, die uiteraard allemaal te maken hebben met natuurbescherming. De werkgroep heeft regelmatig een bericht over de activiteiten geplaatst in de Nieuwsbrief en in de Ratelaar.

Natuurcompensatie
Overheden moeten compensatie regelen voor gebieden waar natuur verloren gaat door ruimtelijke ontwikkelingen. Het Natura 2000-rietmoeras tussen Hanzelijn en Europarcs is zo’n compensatiegebied. De Nbwg heeft in april een WOO-verzoek (WOO = Wet Open Overheid) ingediend bij de provincie Overijssel en het Ministerie van LNV met vragen die als doel hebben te achterhalen of deze natuurcompensatie is geslaagd – het aangeplante riet in het rietmoeras doet het slecht en is deel niet opgekomen. Eind september kregen we een bestand met zo’n 1500 pagina’s informatie van LNV. Een uitnodiging van Staatsbosbeheer om met een boswachter het rietmoeras te bezoeken is blijven liggen.

Windmolens en zonneparken
De Nbwg heeft een zienswijze/bezwaarschrift ingediend tegen de oprichting van een windmolen met een ashoogte van 20 meter in het weidevogelcompensatiegebied langs de bypass. De gemeente heeft dit bezwaarschrift als “ongegrond” gekwalificeerd. De Nbwg (niet voltallig) wilde daarop in augustus-september een ”Beroep bij de rechtbank tegen het verlenen van een omgevingsvergunning voor het oprichten van een windmolen met as-hoogte 20m” indienen. Voorzitter Jessica Borst en secretaris Bart Zeven hebben dit niet beroep niet ondertekend en ingestuurd (voor de motivering, zie het verslag van het bestuur over 2023).
In de gemeenteraad van 14 december stond op de agenda het plan van RWE om een zonnepark van 12 ha aan te leggen aan de Hagedoornweg in IJsselmuiden (weidevogelgebied aan de rand van de Koekoek). Het plan is uiteindelijk van de agenda gehaald en zal in februari 2024 worden besproken. Omdat het Natuuronderzoek van RWE bij de aanvraag foute aantallen weidevogels bevatte heeft de Nbwg in december via de griffie aan raad en wethouder de juiste aantallen toegestuurd. De waarnemingen zijn gedaan door Henk Klasen van de Weidevogelwerkgroep en zijn ook te vinden op de Boerenlandvogel-monitor.

Fietspad over de Zwartemeerdijk
Op basis van een deels onjuiste Natuurtoets onder dit plan voor een fietspad heeft de Nbwg samen met de betrokken pachters in het najaar een herzieningsverzoek ingediend bij provincie en gemeente. De provincie heeft de zaak opnieuw beoordeeld en op 13 juni 2023 een nieuwe beschikking toegestuurd. Belangrijkste zin daarin is “het hoogteverschil tussen fietspad en kruin dijk is hierdoor op een deel van het traject met het fietspad op teen van de dijk lager dan 1.80 meter, namelijk rond de 1.50 meter.” De gemeente moet dus óf het fietspad aanleggen op een hoogte van -0,30 meter (NAP) om de “afschermende werking” van de dijk te realiseren of een nieuwe vergunning aanvragen bij de provincie. Het is onduidelijk hoe het verder gaat.

 

Paviljoen Hanzezicht
In 2021, 2022 en 2023 heeft de Nbwg zich bezig gehouden met de in 2021 en 2023 verleende (tijdelijke, twee jaar geldende) omgevingsvergunningen aan Paviljoen Hanzezicht, dat is neergezet op het befaamde “Koestrandje” aan de IJssel. Het strandje maakt deel uit van Natura 2000-gebied Rijntakken, onderdeel Uiterwaarden IJssel.
Op 14 december 2023 diende het beroep van de natuurvereniging tegen de “Beslissing op bezwaar” en het rechtstreeks beroep tegen de in 2023 afgegeven 2e tijdelijke vergunning van de gemeente Kampen voor de rechtbank Overijssel. Deze “Beslissing op bezwaar” (van 1 maart 2022) verklaarde de eerder door de vereniging ingediende bezwaren ongegrond.
Ter zitting ging het vooral over de gebrekkige kwaliteit van de gedane natuuronderzoeken. De rechter deelde mee dat de uitspraak over 6 weken zou afkomen. Per post kwam het bericht dat de uitspraak uiterlijk 14 februari 2024 zal worden gedaan. We wachten af.
De gemeente heeft ten behoeve van het paviljoen het “Bestemmingsplan Buitengebied 2014, 13e herziening Stadsstrand” gewijzigd – deze wijziging lag ter inzage van 1-10 tot 23-11-2023.  Hiermee krijgen de initiatiefnemers permanent toestemming om op het “koestrandje” van 1 april tot 1 november een horeca-gelegenheid te exploiteren.
Er is nog een mogelijkheid om rechtstreeks in beroep te gaan zodra het bestemmingsplan is vastgesteld.

 

Opgesteld door Bart Zeven

Jaarverslag 2022 Natuur beschermings werkgroep

Jaarverslag Natuur Beschermings Werkgroep over 2022
Het afgelopen kalenderjaar 2022 heeft de Natuurbeschermingswerkgroep (Nbwg) zich met de volgende zaken bezig gehouden, die natuurlijk allemaal te maken hebben met natuurbescherming.
Paviljoen Hanzezicht
In 2021 en 2022 heeft de Nbwg zich bezig gehouden met de in 2021 en 2022 verleende (tijdelijke) omgevingsvergunningen aan Paviljoen Hanzezicht, dat is neergezet op het befaamde “Koestrandje” aan de IJssel, dat behoort tot Natura 2000-gebied.
Begin 2022 heeft de gemeente onze bezwaren “ongegrond” verklaard en is de Nbwg in beroep gegaan (zonder de eerder wel betrokken omwonenden en hun advocaat).
De eigenaren van het strandpaviljoen hebben laten weten een permanente omgevings-vergunnning voor het paviljoen te willen aanvragen , waarvoor de bestemming Natura 2000 van het strandje moet worden afgehaald.
Een foto van het strandje in wintertijd (foto 25 maart 2022)

 

 

 

 

Natuurcompensatie in de IJsseldelta
Overheden moeten compensatie regelen voor gebieden waar natuur verloren gaat door ruimtelijke ontwikkelingen. Naar blijkt worden sommige compensatiemaatregelen niet of slecht beoordeeld op hun effectiviteit – daarover blijkt de Rekenkamer van Oost-Nederland ontevreden te zijn, zo meldt het programma Pointer van 4 december 2022.
Terwijl de weidevogelcompensatie voor en bij het Reevediep prima is geregeld, doet het aangeplante riet in het Natura 2000-rietmoeras tussen Hanzelijn en Europarcs het zo slecht dat de provincie begin 2020 het peilbeheer heeft moeten aanpassen – misschien komt daardoor zelfs de Europese Life-subsidie aan Overijssel in gevaar.
De Nbwg inventariseert nu de gebieden waar de compensatie geheel of gedeeltelijk niet is geslaagd.
Windmolens en zonneparken
De Nbwg heeft overleg gevoerd met het waterschap WDOD over de plaatsing van windturbines tussen de Oslokade en de IJssel, aan de rand van de oevers waar een Natura 2000-regime van kracht is. Onze inzet was om 1 van de 3 wieken bijv. zwart te kleuren en er een stop-systeem op te monteren dat de molen doet stoppen als er aanvliegende vogels worden gedetecteerd. Dit gebeurt in ons omringende landen en op de Noordzee. In ons bezwaarschrift stond dit centraal. De gemeente heeft dit terzijde geschoven omdat de huidige wetgeving daartoe niet verplicht. Beroep aantekenen is dan zinloos.
Fot van de al bestaande windturbines bij de Zuiderzeehaven

Over de plannen om een zonnepark van 37 ha aan te leggen aan de Hagedoornweg in IJsselmuiden (aan de rand van de Koekoek) heeft de Nbwg overleg gevoerd met RWE en Solarfields, omdat in dat weidevogelgebied tal van beschermde weidevogels broeden. De provincie Overijssel stelt zich in het “Actieplan weide- en akkervogels Overijssel” op het standpunt dat in de aangewezen gebieden “openheid, rust en het waterpeil moet worden gehandhaafd”, maar heeft voorlopig nog geen standpunt ingenomen over het zonnepark.
De gemeente Kampen is van plan voor het park een omgevingsvergunning te verlenen. (zie ook de Nieuwsbrief van januari-februari 2023).
Gebiedsvisie Reevedelta
Daar heeft de Natuurvereniging meegedraaid in het overleg met de landschapsarchitecten en de gemeente en in juni een “Zienswijze op de “Notitie Reikwijdte en Detailniveau Reevedelta, Kampen” ingediend, die aandacht vroeg voor de natuur.
Fietspad over de Zwartemeerdijk
De gemeente Kampen wil al een aantal jaren een fietspad aanleggen over de Zwarte-meerdijk tussen de Ramspolbrug en de Stikkenpolderweg. Daar zijn in 2021 vergunningen voor verleend op basis van een onvolledige en onjuiste Natuurtoets. Natuurmonumenten wil voor het fietspad geen recht van overpad verlenen over de rietopslag aan de Stikkenpolderweg. Op basis van die onjuiste Natuurtoets heeft de Nbwg samen met de betrokken pachters in het najaar een herzieningsverzoek ingediend bij provincie en gemeente. De provincie beoordeelt de zaak opnieuw en heeft laten weten daar tot april (2023) voor nodig te hebben. (zie ook Ratelaar 158, december 2022)
Bart Zeven, opgesteld op 24 januari 2023

Zienswijze Natuurvereniging IJsseldelta Reevediep juni 2015

6 Mei j.l. heeft de Raad van State de geëiste ADC-toets betreffende de Bypass in het gebied Kampen Zuid ontvangen. Als enig overgebleven bezwaarmaker heeft de Natuurvereniging IJsseldelta van de Raad van State de gelegenheid gekregen om op deze ADC-toets te reageren. Afgelopen week is onze zienswijze naar de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gestuurd. Wij, als Natuurvereniging IJsseldelta, hebben niet zoals het consortium Ruimte voor de Rivier Isala Delta, de mogelijkheid om een advocatenkantoor of een onderzoeksbureau in te huren. Met vrijwillig aangeboden hulp en met hulp van leden hebben wij onze  zienswijze opgeschreven. Hierin proberen we duidelijk te maken dat er andere alternatieven zijn dan de nu voorgestelde. Ook denken wij anders over de dwingende redenen van openbaar belang en hebben wij twijfels over de compensatie voor de Natura 2000 gebieden. Het is nu aan de Raad van State om de ADC-toets en onze zienswijze op deze toets te beoordelen.

Wat de uitspaak van de Raad van State ook moge zijn, het bestuur heeft het gevoel dat de wij als vereniging er alles aan hebben gedaan wat we konden.

We wachten in gezonde spanning op de uitspraak van de Raad van State.

 Herman Koek, voorzitter

 

 

Uitspraak RvS in dijkdoorbraak tbv aanleg Reevediep 13-5-2015

De minister van Infrastructuur en Milieu, de staatssecretaris van Economische Zaken, het college van gedeputeerde staten van Flevoland en de gemeenteraad van Kampen mogen enkele werkzaamheden verrichten in het gebied van de geplande hoogwatergeul Reevediep. Het gaat om het maken van een opening, de zogenoemde doorbraak, tussen de noordelijke plas in de Onderdijkse Waard en de IJssel. Hierdoor kan zand uit de IJssel worden aangevoerd waarmee dijken langs het Reevediep kunnen worden aangelegd. Dit blijkt uit een uitspraak van vandaag (13 mei 2015) van de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Hiermee is de eerder opgelegde gedeeltelijk schorsing van het bestemmingsplan ‘IJsseldelta-Zuid’ van de gemeente Kampen op twee onderdelen opgeheven, zie https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekst-persbericht.html?id=737&summary_only=&category_id=8

De vereniging is teleurgesteld over deze uitspraak. We zijn momenteel druk bezig een reactie te formuleren op de door RWS ingediende ADC toets.

brief aan RvS aangaande werkzaamheden IJsseldelta Zuid 14-4-2015

Aan de voorzieningenrechter van de Afdeling

Bestuursrechtspraak van de Raad van State,

Postbus 20019,

2500EA Den Haag,

t.a.v. mr. D. Milosavljević, griffier.

 

Kampen, 14 april 2015

Onderwerp: Projectplan IJsseldelta Zuid, verzoek om gedeeltelijke opheffing schorsing, nr.201401736/5/R6

 

Hoogedelgestrenge heer, vrouwe,

 

Naar aanleiding van uw verzoek d.d. 3 april jl. treft u bij dezen onze reactie aan op het verzoek van verweerders om een gedeelte van de schorsing betreffende het plandeel ‘Water’ met de aanduiding ‘vaarweg’ uit het bestemmingsplan IJsseldelta Zuid, door de Afdeling opgelegd bij tussenuitspraak van 11 februari 2015, op te heffen.

De Afdeling stelt in onderdeel 58.5 van haar uitspraak het volgende: ‘De beoogde uitvoering van het projectplan kan, wat betreft de hoogwatergeul en de Reevedam, alleen doorgang vinden indien voldaan wordt aan de criteria van artikel 19g en 19h van de Nbw 1998 (de zogeheten “ADC-toets”)’. Deze opvatting wordt in dictum VII van de tussenuitspraak geconcretiseerd in de schorsing bij wijze van voorlopige voorziening van het plandeel ‘water’ met de aanduiding ‘vaarweg’ uit het bestemmingsplan. De afdeling stelt hier dus klip en klaar dat de aanleg van de bypass/ hoogwatergeul/Reevedam, zoals beschreven in het bestemmingsplan IJsseldelta Zuid, afhankelijk is van de uitslag van de ADC-toets.

Er is geen hoogwatergeul denkbaar zonder dijken. In tegenstelling tot het gestelde in de laatste volzin onder 1 in het verzoekschrift van verweerders menen wij daarom dat ook de aanleg van de dijken van de hoogwatergeul afhankelijk is van het oordeel over de uitkomst van de ADC-toets. Nu al voorzieningen treffen voor de aanleg van de bij de hoogwatergeul behorende dijken in de vorm van het maken van een opening tussen de IJssel en de noordelijke plas en van het opslaan in deze plas van (een buffer van ) zand, bestemd voor de aanleg van de in het bestemmingsplan beschreven dijken (zie punt 1 uit het verzoek van verweerders), grijpt vooruit op de einduitspraak van de Afdeling. Slechts die einduitspraak maakt de aanleg van die hoogwatergeul met dijken mogelijk of niet mogelijk. Verweerders gaan er in hun verzoek tot gedeeltelijke opheffing van de schorsing van uit dat de einduitspraak de aanleg van genoemde dijken mogelijk zal maken. Wij gaan uit van de tegengestelde opvatting. Als in de einduitspraak de onderdelen betreffende de hoogwatergeul in het bestemmingsplan zullen worden vernietigd is er bij het honorering van het verzoek van verweerders intussen wel niet te herstellen schade toegebracht aan een waardevol Natura 2000 gebied.

Met betrekking tot het aangevoerde spoedeisend belang in par. 3 merken we het volgende op. Het project ‘Zomerbedverlaging Beneden-IJssel’ is een van de vele projecten binnen de PKB ‘Ruimte voor de rivier’. De voortgangsrapportage van dit project (VGR 25) waarin de stand van zaken per 31 december 2014 wordt beschreven stelt op pag. 8 dat de opdracht aan het programma is om uiterlijk eind 2015 het beoogde veiligheidsniveau te realiseren. Op dezelfde pagina wordt gerapporteerd dat dit voor 9 projecten, waaronder IJsseldelta Zuid, niet zal lukken. Dit zal, gelet op de omvang van het totale project, niemand verbazen. De periode tot de einduitspraak zal maximaal enkele maanden beslaan. Binnen de praktijk van het project Ruimte voor de Rivier is een dergelijke vertraging kennelijk niet ongebruikelijk. We zien daarom niet in dat bij het project Zomerbedverlaging Beneden-IJssel het wellicht niet halen van de gestelde beëindigingdatum door de voorzieningenrechter moet worden voorkomen met een beroep op ‘spoedeisend belang’.

Gelet op het bovenstaande pleit de Natuurvereniging IJsseldelta  er voor om het verzoek tot gedeeltelijke opheffing van de schorsing van het betreffende plandeel niet te honoreren en de einduitspraak van de Afdeling af te wachten.

Hoogachtend,

namens het bestuur van de Natuurvereniging IJsseldelta,

R. Houkema, secretaris

 

 

IJsseldelta tegen de doorbraak – persbericht april 2015

De Natuurvereniging IJsseldelta verzet zich bij de Raad van State tegen het maken van een opening tussen de IJssel en de noordelijke plas in de Onderdijkse Waard. Deze plas ligt in de uiterwaarden van de IJssel ter hoogte van het Onderdijks. Het maken van deze doorbraak wordt noodzakelijk gevonden om baggerschepen in staat te stellen in de plas zand te lossen. Dit zand – ongeveer 2 miljoen m3- komt uit de vaargeul van de IJssel tussen de Molenbrug en de Eilandbrug. Die vaargeul wordt verdiept in het kader van het project  Zomerbedverlaging Beneden-IJssel. Het is de bedoeling dat het zand via een persleiding gebruikt gaat worden voor de aanleg van de dijken van de bypass. En daar zit voor de vereniging het knelpunt. De vereniging heeft bij de Raad van State een uitgebreid bezwaarschrift ingediend tegen de aanleg van de bypass. Naar aanleiding daarvan heeft de Raad op 11 februari bepaald dat niet kan worden gestart met de aanleg. Eerst moet aanvullend onderzoek worden verricht, de zogenaamde ADC-toets. De resultaten van die toets zijn naar verwachting  begin mei beschikbaar. Uit die resultaten moet blijken of wel aan alle wettelijke eisen die de natuurbeschermingswet stelt is voldaan. Pas als de Raad vindt dat dit het geval is kan met die aanleg worden begonnen. Het verzoek om toestemming voor de doorbraak en de opslag loopt op dat eindoordeel vooruit. Het is ook mogelijk dat de Raad van State in haar eindoordeel uitspreekt dat de bypass in de geplande  vorm niet kan doorgaan.  Als dat het geval is dan is door de doorbraak en het opgeslagen zand ondertussen wel een waardevol en beschermd natuurgebied onherstelbaar vernietigd.  De Natuurvereniging IJsseldelta heeft de Raad van State daarom gevraagd die opening en de opslag van het zand op die plek niet mogelijk te maken.

Als de resultaten van de ADS-toets in mei bekend worden krijgt de vereniging als enige instantie van de Raad het verzoek om op die resultaten te reageren. Ook dan zullen we vanuit onze doelstelling kritisch die resultaten bezien. Dit neemt niet weg dat we waardering hebben voor de wijze waarop bij werkzaamheden die nu worden uitgevoerd rekening wordt gehouden met aanwezige natuurwaarden.

Voor  meer informatie kunt u terecht bij Herman Koek, voorzitter van de vereniging. Tel. 0527 239554.

Electrovissen op Zwarte Meer van de baan – nieuwsbrief KNNV Zwolle


Effecten elektrovisserij
Bij de elektrovisserij op paling gebruikt een beroepsvisser elektrische stroom om de aal te verlammen en op te scheppen. Daarbij wordt niet alleen de paling door de stroom getroffen maar alle vissen die in de buurt zijn. Ook de zeldzame en beschermde soorten, zoals de grote en de kleine modderkruiper, de rivierdonderpad en de bittervoorn. En dat kan leiden tot verwonding en sterfte. Het aggregaat dat de vissers gebruiken maakt veel lawaai. Door dit lawaai kunnen de zeldzame vogels uit het Zwarte Meer, zoals de grote karekiet, roerdomp en purperreiger, tijdens het broeden worden verstoord.
Beroep op Raad van State tegen afwijzing bezwaren
Omdat wij ons niet konden verenigen met de wijze waarop de provincie is omgegaan met onze bezwaren tegen de vergunning hebben wij in april 2013, samen met de Natuurvereniging IJsseldelta te Kampen, beroep aangetekend bij de Raad van State. Deze stelt in de uitspraak een jaar later dat de provincie de effecten van de elektrovisserij niet goed en volgens de regels van de Natuurbeschermingswet heeft uitgezocht. De Raad van State vond onze bezwaren daarom gegrond, vernietigde het besluit op onze bezwaren en schorste de vergunning. De provincie diende vervolgens aan de hand van een ‘passende beoordeling’ een nieuw besluit nemen over ons bezwaarschrift. Lees meer https://sites.google.com/site/nbcknnvzwolle/nieuwsberichten/prov-overijssel-trekt-stekker-uit-elektrovisserij

Het Groene Hart

Het Groene Hart van Kampen
Ooit waren het de gronden buiten de stad. Waar de Kamper stadsboeren hun vee lieten grazen. De Stadsburgerweyden werden ze genoemd. Een open gebied, dat grensde aan het door landschapsarchitecten van faam van weleer (Zocher, Springer) ontworpen parkgebied, dat we nu ook wel ‘Plantsoen’ noemen. De groene gordel rond de stad die zich uitstrekte van de Buitenhaven in het noorden tot de Bovenhaven in het zuiden.
De uitbreidingswijken van Kampen, zoals Middenwetering en Cellesbroek, veranderden dit beeld vanaf ongeveer 1975 dramatisch. De Europa-allee werd aangelegd, een brede weg met twee maal twee rijstroken en –later- talrijke verkeerslichten op de voornaamste kruispunten. Het groene gebied dat hierdoor werd ingeklemd tussen de Europa-allee aan de kant van de nieuwbouwwijken en de Ebbingestraten aan de kant van het centrum, werd tot een groen gebied in de stad. Naast het ‘Plantsoen’ werd sindsdien gesproken van het ‘Groene Hart’.

Project Het Groene Hart
Eind jaren ’80 werd in nauwe samenwerking tussen allerlei betrokkenen en gemeenteambtenaren in enkele jaren (!) een gedetailleerd plan uitgewerkt. ‘Project Het Groene Hart’ werd het genoemd. Van oktober 1991 dateert de laatste conceptversie van de rapportage. Hoewel het project daarna werd gestopt, geldt dit zeker niet voor de interesse van onze vereniging in het Groene Hart.

Gemeentelijke natuurprijs
Voor het Groene Hart werd een (nieuw) plan gemaakt. Het gebied had door spontane bosontwikkeling van wilgen en elzen een halfopen karakter gekregen. Om nog beter te kunnen genieten van de natuur, zo dicht bij de deur, werden enkele paden aangelegd en later geasfalteerd zodat ze ook voor minder validen bereikbaar werden. In 1997 ontving de gemeente er een prestigieuze ‘gemeentelijke natuurprijs’ voor.
Onze vereniging heeft altijd een warme band met dit gebied gehad. Omdat het erg bijzonder is om zo’n groot, groen gebied binnen de stad te hebben. Waar mensen naar hartenlust kunnen wandelen en ontspannen, tot rust kunnen komen. Er de planten en bijzondere bomen en struiken kunnen leren kennen en de dieren die er leven te bekijken. Leden van de vereniging waren nauw betrokken bij het project Het Groene Hart en ook bij het plan waarvoor Kampen de natuurprijs ontving. Download Poster Groene Hart

Bebouwing in het Groene Hart
De druk om in een groen gebied dat zo centraal in de stad ligt te bouwen is in elke stad groot. Ook in Kampen. Het mag dan ook niet verbazen dat in de loop van de jaren telkens plannen werden gemaakt om het groene gebied ‘nuttig’ te gebruiken. Zo kwamen er enkele keren plannen voor appartementencomplexen langs de Europa-allee langs, was er een discussie over een stadscamping en over een parkeerplaats voor campers. De laatste is uiteindelijk op de bestaande parkeerplaats op het Burgemeester Berghuisplein aangelegd. In 2003 kwam ook het nieuwe Gemeentehuis in het Groene Hart te staan, na een lang proces van afwegingen; begin 2002 werden de bomen ervoor gekapt. Later kwamen daar nog de polikliniek, naast het voormalige stadsziekenhuis (nu Myosotis), en een appartementencomplex op de plek van het vroegere Belastingkantoor bij. Ook de sporthal aan het Burgemeester Berghuisplein werd na een brand op dezelfde plek herbouwd, onder de naam ‘Reeve’, naar de oude watergang die ooit de stad Kampen met de Zuiderzee verbond.

Burgerinitiatief
In 2006 werd het in onze gemeente mogelijk met een ‘Burgerinitiatief’ te komen, om onderwerpen die door ‘burgers’ belangrijk werden gevonden op de ‘gemeentelijke agenda’ te zetten. Zulke initiatieven moesten uiteraard door voldoende burgers worden ondersteund. Eind 2006 was het zover. Met groot gemak werden de benodigde (500) handtekeningen verzameld. Download verzoek Burgerinitiatief Het ’10-puntenplan voor het Groene Hart’ werd kort daarna ingediend. Download 10-puntenplan
Begin 2007 kreeg het plan veel waardering van de raadscommissie ruimtelijke ontwikkeling. Download presentatie raadscommissie Maar het duurde nog tot 1 november 2007 voordat de Gemeenteraad het raadsvoorstel met daarin veel van de elementen uit het Burgerinitiatief vaststelde. Met name het terugdringen van de verhardingen en ideeën voor verandering van de verkeerscirculatie bleken echter voer voor discussie. Download verslag Gemeenteraad 1-11-2007

Nieuw bestemmingsplan en nieuw zwembad
Na de vaststelling van het raadsvoorstel kwam de discussie op gang rond het zwembad. Inmiddels aan vervanging of op z’n minst grondige renovatie toe rees de vraag of een nieuw zwembad dan weer in het Groene Hart zou moeten komen of elders. En toen eenmaal de keuze voor het Groene Hart was gemaakt, waar dan? En hoe uitgevoerd? In allerlei stappen werkte de Gemeenteraad langzaam maar zeker naar een kleiner, duurzamer en nieuw zwembad naast het bestaande. Het is een van de belangrijke onderdelen van het nieuwe bestemmingsplan voor het Groene Hart, dat eind 2013 formeel in procedure werd gebracht.
Onze vereniging staat, hoewel we liever hadden gezien dat het nieuwe zwembad buiten het Groene Hart terecht was gekomen, positief tegenover het nieuwe bestemmingsplan. We zien diverse elementen uit ons 10-puntenplan in het bestemmingsplan terugkomen. En dat brengt ons ook tot enkele tips, om het plan te vervolmaken:

Kampen, januari 2014

Bouwen ‘over’ de Zwartendijk?

Het houdt de gemoederen in Kampen al geruime tijd bezig: moet er worden gebouwd ‘over’ de Zwartendijk? Al in 2003 begon dat met het zogeheten Stadsdebat. Kampenaren kregen toen onder meer de vraag voorgelegd wat de voorkeur had: hoogbouw (‘Manhattan’) langs de IJssel óf bouwen over de Zwartendijk? De Kampenaren die erbij waren gaven aan dat, áls het nodig zou zijn, de voorkeur naar bouwen over de Zwartendijk uit zou gaan.

En zo is het begonnen. Onder de bezielende leiding van toenmalig wethouder van der Maat (CDA) en later Bert Boerman (CU) werkten de gemeente Kampen en de provincie Overijssel (gedeputeerde Theo Rietkerk, CDA) aan de voorbereidingen.

Min of meer tegelijkertijd speelde de wens van een recreatieve vaarverbinding tussen randmeren en IJssel, zodat de lastige verbinding tussen randmeren en Vecht/ Wieden makkelijker zou worden. Kampen zou daardoor aantrekkelijker worden voor de vaarrecreanten, nog altijd een belangrijk deel van de bezoekers van Kampen. Maar gaandeweg veranderde de nadruk op recreatie, met dank aan ‘Ruimte voor de Rivier’, dat grote nationale project om Nederland meer veiligheid te bieden tegen overstromingen van de grote rivieren. Veiligheid werd naast de vaarrecreatie het credo. Wie kon dáár nu tegen zijn? Er moest een ‘bypass’ komen tussen IJssel en Drontermeer én Kampen zou in de –ook regionale- woningbehoefte gaan voorzien door  1.300, meest grote woningen te bouwen. Het gebied, dat eerst ‘de Oksel’ werd genoemd, tussen Hanzelijn en bypass, werd later herdoopt in Reeve, de bypass werd later het Reevediep. Wonen aan het water, dat moest het worden, want daar was grote behoefte aan en dat had Kampen toen nog niet.

Natuurvereniging IJsseldelta heeft zich van meet af aan in de discussies gemengd. We deden al mee aan het Stadsdebat, maakten deel uit van de klankbordgroep voor de Structuurvisie 2030, schreven zienswijzen in de bestemmingsplanprocedures en maakten bezwaar tegen vergunningen. Steeds met dezelfde boodschap: Áls aangetoond wordt dat een bypass nodig is dan moet dat maar, maar wel met zo min mogelijk impact. Dat kan door tussen de benodigde dijken een groen gebied te reserveren dat bij extreme waterstanden water uit de IJssel naar het Drontermeer en daarna naar het IJsselmeer kan afvoeren. Men sprak destijds van een ‘groene bypass’. Maar al vrij snel ging de bestuurlijke voorkeur uit naar een blauwe bypass, een die dus het hele jaar door watervoerend is. Duurder, maar ook aantrekkelijker, heette het. En dan ook nog het liefst een bevaarbare waterloop. Nog weer duurder dan een niet bevaarbare, maar met de inkomsten uit de woningbouw, bijdragen van de provincie en –vooral- het Rijk  moest dat verschil overbrugd kunnen worden.

Over de woningbouw zijn we ook altijd duidelijk geweest: niet daar. Nog afgezien van de vraag of woningbouw nodig is voor de steeds geringer wordende bevolkingsgroei zijn er in Kampen én IJsselmuiden nog tal van locaties waar gebouwd kan worden zonder dat de bebouwde kom groter wordt, en dat ook zonder de grote groene gebieden aan te tasten. Waarom zou je dan het landschappelijk en ecologisch zo bijzondere buitengebied ‘over’ de Zwartendijk gaan opofferen?

Deze opvatting, een bypass alleen als het echt moet en geen woningbouw, hebben we steeds gehad en hebben we nog steeds. De procedures die komen gaan zullen leren hoe ver we daarmee komen. Overigens is er in de plannen voor het Reevegebied ook veel aandacht voor natuur. Iets dat we uiteraard toejuichen, al is de kans van slagen nog onzeker. Men realiseert enkele honderden hectares Ecologische Hoofdstructuur (die in Overijssel als geheel kleiner wordt, waarvoor stukken EHS vanuit Twente naar de IJsseldelta zijn ‘verhuisd’). Men wil er roerdomp en grote karekiet in een rietmoeras hebben, ook nobel, maar tegelijkertijd komt er dus een recreatieve vaarverbinding en krijgen heel veel woningen een eigen aanlegsteiger. De verstoring die dat met zich meebrengt zou de natuurambities wel eens behoorlijk dwars kunnen zitten.

Door de jaren heen waren we betrokken bij in elk geval de volgende procedures:

  1. Stadsdebat 2003
  2. (Plan) M.e.r.-procedure partiële herziening Streekplan. Mei 2008. Bypass en woningbouw waren in het gebied over de Zwartendijk tot dat moment formeel helemaal niet mogelijk. Het (provinciale) Streekplan moest daarvoor worden aangepast. En daarvoor was weer een (plan) m.e.r.-procedure noodzakelijk. Van een serieuze afweging van alternatieven is in onze ogen overigens nooit sprake geweest. Download: Zienswijze partiële streekplanherziening IJsseldelta zuid 12052008
  3. Ontwerp-structuurplan Kampen Zuid-West. Augustus 2008. Deze procedure is nooit afgerond, ingehaald als het ware door andere. Download: Reactie op ontwerp-structuurplan Kampen Zuid West
  4. Structuurvisie Kampen 2030 (rekening houden met 60.000 inwoners in 2030). Januari 2009. Deze langdurige en kostbare planprocedure resulteerde in een hoogst irrealistische plankaart voor onze gemeente. Her en der grote woningbouwlocaties, een tweede zuiderzeehaven, een grote locatie voor recreatie (golfbaan) in het gebied tussen Kampen en Roggebotsluis, uitbreiding van de Koekoek en zo kan je door gaan. Natuurvereniging IJsseldelta draaide mee in de klankbordgroep, maar dat leek meer een manier om verenigingen ‘rustig’ te houden dan dat men de behoefte had te luisteren naar de resultaten van de discussies. Los hiervan werd onze vereniging min of meer gelijktijdig vertegenwoordigd door de Overijsselse milieufederatie ‘Natuur en Milieu Overijssel’ (NMO) in een andere klankbordgroep, die van IJsseldelta Zuid. NMO besloot daar na verloop van tijd uit te stappen, onder meer omdat men niet de indruk had dat er veel met de inbreng van de milieufederatie gebeurde. Download: Reactie Natuurvereniging IJsseldelta op structuurvisie 2030 of bekijk het ‘sprookje van de grutto’: Groene ambities (tip: sla dit bestand eerst op op uw computer en start dan de presentatie door erop te dubbelklikken, klik dan op F5)
  5. Voorontwerpbestemmingsplan. Maart 2010. De eerste formele stap in de bestemmingsplanprocedure. Onze vereniging heeft er een uitvoerige zienswijze voor gemaakt. Download: Zienswijze voorontwerp-bestemmingsplan IJsseldelta-Zuid
  6. (Project) M.e.r.-procedure voor woningbouw en bypass. Tussentijds, in augustus 2010, is de toenmalige MER-versie door de commissie voor de milieueffectrapportage getoetst. Na de afweging van locatie-alternatieven in de plan-m.e.r.-procedure volgde de ‘invulling’ van de voorkeurslocatie. Een zo grote woningbouwlocatie en zeker ook een bypass zijn ‘m.e.r.-plichtig’. Dat betekent dat men alleen het besluit daartoe mag nemen wanneer in een milieueffectrapport (MER) de milieugevolgen goed in beeld zijn gebracht. De procedure is overigens nog altijd niet afgerond.
  7. Ontwerpbestemmingsplan. Juli 2013. Ook op het Ontwerpbestemmingsplan heeft de vereniging gereageerd. Opnieuw hebben we gehamerd op het ontbreken van een noodzaak voor woningbouw, op het onderschatten van de effecten op natuur en op het onvoldoende en onjuist compenseren van de schade. Download: 2013-07-10 Zienswijze ontwerpbestemmingsplan IJsseldelta Zuid
  8. Bestemmingsplan. December 2013. Op 12 december 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met het bestemmingsplan voor IJsseldelta Zuid, dus ingestemd met een plan dat zowel bypass en 1.300 woningen als ook uitbreiding van de jachthaven bij Roggebotsluis mogelijk maakt. Over de woningbouw is (was al eerder) afgesproken dat in 2016 definitief wordt besloten of deze wel/ niet doorgaat en zo ja in welk tempo. De zienswijze van onze vereniging is weliswaar beantwoord maar bij lezing van de antwoorden bekruipt je toch een ‘kluitje in het riet(moeras)’ gevoel. Onze uitvoerige zienswijze heeft in elk geval niet of nauwelijks tot aanpassing van de plannen geleid. Daarom hebben we besloten bij de Raad van State in beroep te gaan tegen het besluit van de Gemeenteraad en tegen de diverse Natuurbeschermingswet-vergunningen en de ontheffing van de Flora- en faunawet. Daarnaast hebben we een spoedprocedure aangevraagd, een ‘Verzoek tot voorlopige voorziening’, om ervoor te zorgen dat eerst het rietmoeras (aantoonbaar) als habitat van roerdomp en grote karekiet functioneert en dat pas daarna met aanleg van de bypass mag worden begonnen. Dat is nu namelijk nog niet het geval. Het wachten is nu op een uitnodiging voor de zitting van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) in Den Haag. Download: 2014-03-05 Beroep IJsseldelta Nbw-vergunning Reeve

Maart 2014

Herstel van ‘de Jan Nap’ dankzij Verzinkerij Kampen

Na de succesvolle opening van ‘De Jan Nap’ op 2 oktober 2010 bleken de metalen letters op de toren na één seizoen al te gaan roesten. Na overleg binnen de vogelwerkgroep is de Verzinkerij  Kampen benaderd met de vraag of er een mogelijkheid was om de letters van ‘De Jan Nap’ te behandelen zodat ze voor langere tijd roestvrij blijven.

letters hersteld

Directeur Marten Willem Dunnebier van Verzinkerij Kampen B.V. – Poedercoating Hoogeveen B.V. was gelukkig zeer behulpzaam om naar een oplossing te zoeken. Afgelopen winter zijn de letters van de toren verwijderd en door de Verzinkerij gezandstraald en voorzien van twee lagen poedercoating. Door te kiezen voor een lichtere kleur groen dan de oorspronkelijke kleur is de naamgeving opvallender geworden en vanaf de Rechterveldweg nu ook duidelijk zichtbaar. Het resultaat is een duidelijke verbetering zoals hieronder op de foto’s is te zien.

We zijn de heer Dunnebier zeer dankbaar voor zijn aanbod om kosteloos de letters van ‘de Jan Nap’ te verduurzamen.

Nico Goosen